simgesine tıklayarak ilginizi çeken yazıları site içi favorilerinize ekleyebilirsiniz.
Baz? sunucu sa?lay?c?lar?n önerdikleri paketler ile birlikte shell eri?imine izin verdiklerine mutlaka rastl?yorsunuzdur. Peki nedir bu shell dedikleri ve ne i?e yarar? Çok k?saca özetlemek gerekirse; shell sunucunuz üzerinde komut sat?r? üzerinden i?lemler gerçekle?tirebilmenize olanak sa?layan bir yaz?l?md?r. Shell ekran?n?, Windows’da “Ba?lat > Çal??t?r” ile kar??n?za ç?kan kutuya “cmd” (win9x için “command”) yazd???n?zda kar??n?za ç?kan siyah ekran?n Linux versiyonu olarak dü?ünebilirsiniz. Windows’daki komut sat?r? ile küçük benzerlikler gösterse de çok daha geli?mi? özellikler bar?nd?r?r, ki bu sayede de i?ini bilen birisi için Linux ile i?letilen bir bilgisayar? herhangi bir arayüze gerek kalmadan yönetmek çok kolayd?r.
Sunucu sa?lay?c?lar, bir ihmal ya da kas?t sonucunda tüm sistemi etkileyecek sonuçlarla kar?? kar??ya kalmamak için, kullan?c?lara sa?lad?klar? shell eri?iminde genellikle k?s?tlamalara giderler. Fakat ço?u kez kulan?c?lara kendi yetki alanlar?nda tüm dosya i?lemlerini s?n?rs?zca gerçekle?tirebilecek ve sunucu bilgisayarda kurulmu? olan yard?mc? programlar? kullanabilecek kadar yetki sa?lanmaktad?r.
Shell eri?imi, sunucular?n tercihine ba?l? olarak, TELNET veya SSH üzerinden gerçekle?tirilebilir. Hiçbir ?ifreleme yetene?i olmayan TELNET hem kullan?c?lar hem de sunucular aç?s?ndan oldukça güvensiz oldu?u için genellikle tercih edilmezken, benim kulland???m DreamHost’da oldu?u gibi, sunucu sa?lay?c?n?z her iki metodu da destekleyebilir. E?er sunucunuz TELNET ile eri?ime izin veriyorsa, ba?ka hiç bir araca ihtiyaç duymadan, her Windows kurulumu ile birlikte gelen TELNET istemcisini kullanarak ba?lanabilirsiniz (“Ba?lat > Çal??t?r > telnet”). Bununla birlikte, y?llard?r düzeltilmeyen bir geri-silme tu?u (backspace) problemi olan bu araç yerine, ücretsiz ve aç?k kaynak kodlu bir yaz?l?m PuTTY‘i kullanman?z? tavsiye ederim. Ben de, hem TELNET hem de SSH eri?imlerini destekleyen ve kararl? yap?s? ile birçok ki?inin favorisi olan, PuTTY’i kullan?yorum.
Shell ve Linux konusunda sözü fazla uzatmak istemiyorum, isterseniz internette yapaca??n?z küçük bir arama ile istemedi?iniz kadar bilgiye ula?abilirsiniz :) Bunun yerine küçük bir iki örnek vererek shell’in do?ru kullan?ld???nda hayat?n?z? nas?l kolayla?t?raca??n? anlatmak daha do?ru olacakt?r diye dü?ünüyorum.
Ba?lamadan önce
Komut sat?r? üzerinden gerçekle?tirece?iniz i?lemler s?ras?nda yapaca??n?z bir yanl?? geri dönü?ü olmayan hatalara ve bunlar?n sonucunda da telafi edilemeyecek veri kay?plar?na neden olabilir. Bu yüzden, e?er komut sat?r? ile daha önceden tecrübeniz yoksa, sunucunuzda denemeler yapmadan önce kendi bilgisayar?n?z üzerinde Linux çal??an (live) CD’leri ile pratik yapmay? dü?ünebilirsiniz. E?er sunucunuzda çal??may? tercih ederseniz, geçici bir dizin olu?turarak denemelerinizi orada gerçekle?tirmenizi öneririm. Sunucunuz üzerinde geçici bir dizin olu?turmak için a?a??daki komutu kullanabilirsiniz;
$ mkdir temp
daha sonra da bu dizinin içerisine girerek denemelerinizi burada gerçekle?tirebilirsiniz.
$ cd temp
Herhangi bir komutu gerçekle?tirmeden önce nerede oldu?unuzdan emin olmak için “pwd” komutunu kullanabilirsiniz.
$ pwd
pwd komutu size a?a??dakine benzer bir ?ekilde sunucunuzda nerede bulundu?unuzu gösterecektir;
/home/adiniz/temp
Üstteki durumda “temp” dizini içerisindesiniz demektir. Dizin içeri?ini listelemek için “ls” komutundan yararlanabilirsiniz.
$ ls -al
ve birkaç küçük ipucu;
- Tab tu?u shell kullan?m?na h?z kazand?r?r;
Tab tu?u ile dosya ve dizin adlar?n?n otomatik olarak tamamlanmas?n? sa?layabilirsiniz. Örne?in wp-admin/ dizinini yazarken wp-a yazd?ktan sonra tab tu?una t?klarsan?z shell dizin ad?n? sizin için otomatik olarak tamamlayacakt?r. - Yazd???n?z komutlar?n geçmi?i kaydedilir;
Shell kullan?rken kulland???n?z komutlar?n geçmi?i kaydedilir ve isterseniz klavyenizdeki yukar? ok tu?unu kullanarak en son kulland???n?zdan ba?layarak bunlar? görebilirsiniz. Bu sizi ayn? uzun komutlar? tekrar yazma zahmetinden kurtararak zaman kazand?r?r. - “.” ve “..” ifadeleri;
Bir dizin alt?ndaki içeri?i listelerken kar??la?aca??n?z “.” ve “..” ifadeleri, s?ras? ile, bulundu?unuz dizinin ve bir üst dizinin yolunu simgelerler. Bunlar? dosya i?lemleri s?ras?nda da kullanabilirsiniz, örne?in;
$ mv ../abc/dosya.uzanti .
komutu bir üst dizin alt?nda bulunan abc dizini içerisindeki dosya.uzanti isimli dosyay? bulundu?unuz dizine ta??yacakt?r. - man sayfalar?;
Kullan?m?n? merak etti?iniz bir yaz?l?m?n/komutun kullan?m klavuzuna “man” komutu ile ula?abilirsiniz. Örne?in unzip komutunun kullan?m klavuzuna;
$ man unzip
ile ula?abilirsiniz. - Herhangi bir ekrandan komut sat?r?na geri dönmek için;
CTRL+Z tu? kombinasyonunu kullanabilrisiniz. E?er bu çal??mazsa CTRL+X deneyebilirsiniz. Her ikisi de çal??mazsa son çare olarak, shell’den ç?k?? yapman?za neden olacak, CTRL+D kombinasyonunu kullanabilirsiniz.
Art?k denemelerimize ba?layabiliriz. Yaz?n?n “WordPress’i FTP kullanmadan güncellemek” bölümüne ikinci sayfadan ula?abilirsiniz.
Sayfalar: 1 2
Yorumunuz gönderiliyor...
18 February 2007, 1:08 am
Güzel bir yaz? olmu? ellerinize sa?l?k. Benim için bu büyük bir kriter, Shell(bash) deste?i vermeyen bir sunucu ile aram kötü olurdu herhalde. Ayr?ca ek olarak dosyalar? düzenlemek için
vim dosya.txt
?eklinde Vim ile düzenleyebilirsiniz. Kendisi Linux camias?n?n en güzel, en nadide uygulamalar?ndan biridir. ??inize yarayabilir. Bir de Linux alt?ndan ba?lanmak için
ssh [email protected]?.com
?eklinde konsoldan giri? yapabilirsiniz. Openssh paketini yüklemek ?art?yla tabi.
18 February 2007, 1:36 am
Evet, shell eri?iminin hayatlar?n? nas?l kolayla?t?rabilece?ini farkeden herkes bu olana?? sa?lamayan sunuculara so?uk bakmaya ba?l?yor ister istemez :)
Yaz?y? konu ile ilk tan??acaklar? hedefleyerek yazd???m için olabildi?ince sade tutmaya çal??t?m, bu yüzden birçok araca de?inmedim. vim gerçekten iyi bir düzenleyici olsa da ben bana kullan?m? daha kolay gelen nano’yu tercih ediyorum (sunucularda genellikle her ikisine de yer veriliyor). Yine, Linux kullan?c?lar?n?n Windows kullan?c?lar?na k?yasla, SSH’?n ne anlama geldi?inin ve nas?l kullan?laca??n?n daha çok fark?nda olacaklar?n? farzederek çok detaya yer vermemi?tim, ayr?nt? için te?ekkür ederim ;)
18 February 2007, 7:00 am
evet gerçektende çok güzel bir?ey bu shell. ben bugünden sonra hosting al?rken mutlaka shell deste?ine bakaca??m.
20 February 2007, 6:14 pm
Bir de, sunucuda ssh varsa büyük olas?l?kla rsync de vard?r ki, bu uygulama sayfa yay?nlama, dosya yollama i?lemlerini baya?? bir h?zland?r?r.
21 February 2007, 12:10 pm
[…] e?er sunucunuzun shell deste?i varsa, güncellemelerinizi zahmetsizce gerçekle?tirmenin yolunu burada bulabilirsiniz […]
22 February 2007, 10:42 am
Exxon:
Evet, hatta SVN’de varsa, bu deste?i veren yaz?l?mlar? kurmak ve güncellemek de oldukça h?zlanacakt?r. Yak?n zamanda WordPress Codex’inde, WordPress’in SVN arac?l??? ile yüklenmesi ve güncellenmesi üzerine bir makale yay?nland?, burada yay?nlad???m makaleden faydalanmay? dü?ünenlerin oraya da bakmalar?nda yarar var.
23 February 2007, 6:50 pm
Arkada?lar Merhaba,
Acemiblogcu’ dan daha acemi bir blog kullan?c?s? olan ben, birkaç gün önce kendi wordpress tabanl? sitemi açm?? bulunuyorum ve içerik olarak bilgilerimi payla?mak istesemde, konular? k?sa ?ekilde anlatamamak gibi bir özürüm oldu?u için bir çok yaz?y? yar?da kesiyorum ve yazmay? b?rak?yorum. Fakat ilk gönderdi?im postlar?m yukar?da bahsi geçen konularla ilgili(benim postlar?m daha önce yaz?lm??:) ve bu tesadüften faydalanarak acemiblogcu’ nun izniyle burada hafif duyuru amaçl? sitenin adresini vermek istiyorum. Yukar?daki bahsi geçen konuyla ilgili bir kaç ipucu yazm??t?m projeler.org adresinde. Yeni ba?layanlar için çok i?e yaramayacak olsada ilerde eminim saatlerinizi harcayaca??n?z konular aras?nda.. Ayr?ca anlat?m tarz?m ve cümleler ile ilgili ele?tirilerinizi yorum olarak yazarsan?z gelecek yaz?lar?ma(e?er imkan olursa) çok büyük katk?da bulunmu? olursunuz. Bu tür yorumlar? muhtemelen yay?nlamam konu d??? olaca?? için fakat hepsi kabulümdür :) Yaz?lm?? konu ile ilgili sorular?n?z ise cevab?yla beraber yay?nlacakt?r elbette.
Hay?rl? günler…
29 September 2007, 12:19 pm
[…] ile güncellerken Türkiye belgelerindeki sürüm yükseltme makalesinden, Shell ile güncellerken buradan yard?m […]
20 May 2008, 8:59 am
[…] Shell nedir? Baz? sunucu sa?lay?c?lar?n önerdikleri paketler ile birlikte shell eri?imine izin verdiklerine mutlaka rastl?yorsunuzdur. Peki nedir bu shell dedikleri ve ne i?e yarar? Çok k?saca özetlemek gerekirse; shell sunucunuz üzerinde komut sat?r? üzerinden i?lemler gerçekle?tirebilmenize olanak sa?layan bir yaz?l?md?r. Shell ekran?n?, Windows’da "Ba?lat > Çal??t?r" ile kar??n?za ç?kan kutuya "cmd" (win9x için "command") yazd???n?zda kar??n?za ç?kan siyah ekran?n Linux versiyonu olarak dü?ünebilirsiniz. Windows’daki komut sat?r? ile küçük benzerlikler gösterse de çok daha geli?mi? özellikler bar?nd?r?r, ki bu sayede de i?ini bilen birisi için Linux ile i?letilen bir bilgisayar? herhangi bir arayüze gerek kalmadan yönetmek çok kolayd?r… […]
7 August 2009, 2:36 pm
ssh ile shel araindaki fark ne ?
16 August 2009, 1:04 am
“SSH” ile sunucuya ba?lan?p “Shell” üzerinden i?lem yap?yorsunuz.
22 January 2013, 5:42 pm
Çok te?ekkürler güzel anlat?m olmu?.
2 October 2020, 10:02 pm
[…] Shell nedir? Baz? sunucu sa?lay?c?lar?n önerdikleri paketler ile birlikte shell eri?imine izin verdiklerine mutlaka rastl?yorsunuzdur. Peki nedir bu shell dedikleri ve ne i?e yarar? Çok k?saca özetlemek gerekirse; shell sunucunuz üzerinde komut sat?r? üzerinden i?lemler gerçekle?tirebilmenize olanak sa?layan bir yaz?l?md?r. Shell ekran?n?, Windows'da "Ba?lat > Çal??t?r" ile kar??n?za ç?kan kutuya "cmd" (win9x için "command") yazd???n?zda kar??n?za ç?kan siyah ekran?n Linux versiyonu olarak dü?ünebilirsiniz. Windows'daki komut sat?r? ile küçük benzerlikler gösterse de çok daha geli?mi? özellikler bar?nd?r?r, ki bu sayede de i?ini bilen birisi için Linux ile i?letilen bir bilgisayar? herhangi bir arayüze gerek kalmadan yönetmek çok kolayd?r… […]